Pole­camy wys­tawę fotografii Michał Sza­last „Albi­nosi” w Galerii 400 ASA w Pradze. Wys­tawę moż­na oglą­dać od 20 lip­ca do 9 wrześ­nia 2022 roku w Galerii 400 ASA w Pradze mieszczącej się przy uli­cy Kováků 32, 150 00 Pra­ha 5‑Anděl, Czechy. Wernisaż odbędzie się 19 lip­ca 2022 roku o godz. 18.00. Kura­torem wys­tawy jest Vladimír Bir­gus. Orga­ni­za­torem wys­tawy jest Gale­ria 400 ASA we współpra­cy z Insty­tutem Twór­czej Fotografii FPF Uni­w­er­syte­tu Śląskiego w Opawie.

Michał Sza­last: Albinosi
Obsz­er­na seria fotografii Michała Sza­las­ta o albi­nosach z tan­za­ńskiej wyspy Ukerewe na Jeziorze Wik­torii znacznie korygu­je nasze zwykłe wyobraże­nia o trag­icznym życiu ludzi, którzy ze wzglę­du na odmi­en­ny kolor skóry są znien­aw­idzeni, ostra­cy­zowani, a cza­sem zabi­jani przez swoich czarnych współoby­wa­teli. Cykl ten nie jest efek­tem przelot­nej wiz­y­ty europe­jskiego fotore­portera w egzo­ty­cznym afrykańskim kra­ju, lecz pow­stał dzię­ki temu, że Michałowi Sza­las­towi udało się, z wielo­ma albi­nosa­mi, naw­iązać bliższe kon­tak­ty i zdobyć ich zau­fanie pod­czas dłuższego poby­tu w Tan­zanii. Dlat­ego też mógł fotografować ich w domach, w pra­cy, pod­czas dziecię­cych zabaw i w cza­sie wiz­yt u lekarza. Stał się rodza­jem nieza­uważonego obser­wa­to­ra, przed którego obiek­ty­wem fotografowani ludzie nie pozowali, ale zachowywali się całkiem naturalnie. 

Autor nie naduży­wał ich zau­fa­nia do tworzenia powierz­chown­ie spek­taku­larnych ujęć, ale z wielką empatią starał się pokazać przede wszys­tkim, że ci ludzie, pomi­mo wszys­t­kich ułom­noś­ci i traum, prag­ną żyć podob­nie do swoich szczęśli­wszych sąsi­adów. Sam mówi o tym w ten sposób: „Kuszeni przez wpełza­jące do wnętrza światło, próbu­ją toczyć nierówną walkę z instynk­tem i nie poczuć ciepłego dotyku Słoń­ca. W końcu prze­gry­wa­ją i za chwilę radoś­ci płacą stru­pa­mi zain­fekowanej skóry. Ktoś mógł­by ich nawet nazwać więź­ni­a­mi ciem­noś­ci. Ten ktoś nie widzi­ał jed­nak uśmiechu na albi­noskiej twarzy. Pochodzi on od tych najprost­szych radoś­ci, który­mi potrafi się cieszyć człowiek bez wzglę­du na to czy miesz­ka w roz­pada­jącej się tan­za­ńskiej chatce z brzemie­niem przek­leńst­wa białej skóry, czy w europe­jskiej rezy­dencji z radoś­cią dziedz­ict­wa białego człowieka. Jest to his­to­ria o kilko­rgu z nich, o ciem­noś­ci, którą oswoili i świ­etle, za którym tęsknią…”

Michał Sza­last w cyk­lu Albi­nosi kon­tynu­u­je trady­cję fotografii human­isty­cznej, ale łączy ją z ele­men­ta­mi współczes­nego subiek­ty­wnego doku­men­tu. Odd­zi­ały­wanie jego wyrazistych ujęć potęgu­ją ostre kon­trasty czerni i bieli, gruboziar­nistość oraz kon­tra­punk­ty świateł i cieni. Równie waż­na jest niezwyk­le prze­myślana obra­zowa kom­pozy­c­ja, pod­kreśla­ją­ca sym­bo­l­ikę i metaforyczność spotka­nia różnych pozornie niezwiązanych ze sobą moty­wów, elimin­u­ją­ca nieis­totne ele­men­ty i kon­cen­tru­ją­ca się na motywach głównych. Częs­to bywa­ją nimi ręce. Ręce czarnej kobi­ety trzy­ma­jącej dziecko z białą skórą w ramionach lub biała ręka dotyka­ją­ca czarnej ręki pokazu­ją, że w związkach czarnych Afrykanów i albi­nosów może być dużo tol­er­ancji i wza­jem­nego zrozumienia. 

Vladimír Bir­gus

Michał Sza­last

Urod­zony w 1979 roku w Bytomiu. Fotograf, kura­tor, pub­l­i­cys­ta, doku­men­tal­ista fil­mowy i ped­a­gog w Insty­tu­cie Twór­czej Fotografii FPF Uni­w­er­syte­tu Śląskiego w Opaw­ie, wcześniej pra­cow­ał jako fotore­porter dla dzi­en­ników Dzen­nik Zachod­ni i Super Expres oraz dla East News Forum Fotografowie i Pol­s­ka Agenc­ja Pra­sowa . Stu­diował his­torię na Uni­w­er­syte­cie Śląskim w Katow­icach oraz Fotografię Kreaty­wną w Insty­tu­cie Twór­czej Fotografii Uni­w­er­syte­tu Śląskiego w Opaw­ie. Miał wys­tawy autorskie w Polsce, Czechach i Francji oraz brał udzi­ał w wielu wys­tawach zbiorowych. Był kura­torem i współku­ra­torem wielu wys­taw, m.in. Nah­Sicht­en, Fotografie Forum Frank­furt, Frank­furt nad Men­em 2018; Made in Opa­va, Muzeum His­torii Katow­ic, 2018; INT/EXT, Transpho­tographiques, Lille 2018; Trzy dekady, Insty­tut Twór­czej Fotografii FPF SU w Opaw­ie 1990–2020, Muzeum Sztu­ki Deko­ra­cyjnej — Dom Czarnej Madon­ny, Pra­ga 2020 i Dom Sztu­ki, Bratysława, 2020; 30+. 30 lat Insty­tu­tu Twór­czej Fotografii Uni­w­er­syte­tu Śląskiego w Opaw­ie, Dom Sztuk Pięknych, Opawa; Wspól­na Opawa / Com­mon Opa­va, Fotofes­ti­val, Łódź 2022. Napisał tek­sty do kilku książek, m.in. Krzysztof Goluch: Co siód­my, Ruda Śląs­ka 2017 czy Krzysztof Gołuch: Hotel, Białys­tok 2021.